یک نوشتۀ صریح و هو شدار دهنده به مغرضان و تفرقه افگنان

 جوابیه دفتر معاون اول ریاست‌جمهوری به مقاله «جانشینان احتمالی معاون اول»

یادداشت: روزنامه ۸صبح در شماره ۲۵۶۲ تاریخ بیستم دلو ۱۳۹۵ مقاله‌ای در مورد جانشینان احتمالی جنرال دوستم به نشر رساند. در آن نوشته، بر آینده جایگاه عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست‌جمهوری پس از اتهامات آقای احمد ایشچی به او پرداخته شده بود و یک مقاله تحلیلی بر بنیاد رویکردهای اطلاع‌رسانی آزاد و بر مبنای حق آزادی بیان بود. در آن مقاله هیچگاهی بر جایگاه  ترکتباران افغانستان در ثبات این کشور و نقش‌شان در دموکراسی نوپای افغانستان از موضع انتقاد برخورد نشده بود. دفتر معاونیت اول ریاست‌جمهوری افغانستان، متن زیر را به عنوان جوابیه آن مقاله به روزنامه فرستاده است که به اساس قانون رسانه‌های همگانی و بر بنیاد «حق پاسخ»، جوابیه‌شان بی هیچ‌گونه دخل و تصرف نشر می‌شود.

هشت صبح و کودتای سفید

«برپایه اعلامیه سازمان یونسکو، کار خبرنگار باید مبتنی بر صداقت باشد؛ خبرنگاران باید کوشش کنند تا اخباری که در اختیار عموم می گذارد درست، دقيق و معتبرباشد.

 اخباری که به دست می‌آورند، پژوهش و اندیشه کنند. خبرنگاران نباید حقیقتی را عمدا تحریف یا خراب کنند و نیز هیچ گونه

 مطلبی را نباید از دید مردم پنهان نگهدارند.» با ذکر این قول باید اذعان داشت که امروزه اختیار کردن کنش‌های متفاوت اجتماعی و تغییر دیدگاه‌ها در نتیجه کارکرد رسانه‌ها اتفاق می‌افتد. رسانه (صوتی، تصویری، نوشتاری) در هر جامعه‌ای می‌تواند نقشی موثر در ایجاد وفاق ملی یا تقابل مردمان با یک‌دیگر داشته باشد. یک رسانه می‌تواند باعث مشتعل شدن یک جنگ روانی و یا هم برعکس، دلیل صلح و ثبات شود. رسانه می‌تواند بازوی چپ حکومت و ملت باشد. نقطه عطفی که باعث تساوی می‌شود و از تقاطع امور جلوگیری می‌کند. رسانه‌ها می‌توانند در دو جهت کاملا متفاوت از هم حرکت کنند.

اول: تخریب

دوم: ترمیم

در هر دو جهت عنصر اطلاعات و پیام در جایگاه نخست قرار دارد. در کشوری چون افغانستان که سال‌هاست در آتش نفاق و بی‌ثباتی می‌سوزد، حضور رسانه‌های موثر و مثبت می‌تواند در کنار بازوی اصلی سازندگی قرار بگیرد. رسانه‌ها که حیات سیاسی و فرهنگی یک جامعه را تامین می‌کنند، باید رهبرانی مدیر، سیاست‌شناس و جامعه‌شناس داشته باشند. شغل خبرنگاری نیز چون هر حرفه‌ای دیگر مقدس است و نیاز به حفظ تقدس سیاسی و اجتماعی دارد. همان اصلی که هر روز به شیوه‌ای توطیه‌پرداز در سرزمین ما می‌شکند و جایش را به تفکر زهرآلودی میژ‌دهد که مخاطب را با اصل بی‌طرفی این حرفه به تقابل می‌کشاند. در این بین شاید روزنامه هشت صبح میدان رقابت را بیش از همه تاخته و برده است. ترکتباران افغانستان (اوزبیک، ترکمن، ایماق، قیرغز…) در سال‌های تهاجم و خفقان از سال‌های دور تا کنون، حسن نیت خود را به سرزمین مادری خویش نشان داده‌اند. این قوم معظم و انسان دوست مرزهای شرافت و عزت خویش را تا دورترین نقاط این سرزمین رساندند و هرگز برای دفاع از مردمان خویش به نژاد، تفکر، مذهب و قوم نیندیشیده‌اند. تاریخ سیاسی و نظامی افغانستان مفتخر به حضور پررنگ این قوم است و هیچ دست تحریف‌کاری نمی‌تواند این اوراق زرین همیاری را بشوید و از یاد ببرد، حتی اگر حافظه جمعی، کوتاه‌مدت باشد… ترکتبار اما هیچ گاهی توانمندی دیگر اقوام را به چشم کم و یا حقارت ندیده است و باورمندست که افغانستان تنها هنگامی به ثبات می‌رسد که در آن دایره همدیگر‌پذیری به بهترین نحو به چرخش آید. اما انگار این روزها روزنامه هشت صبح سعی در برهم‌زنی توافقی دارد که به سختی به دست آمده است. روزنامه هشت صبح با نشر این مقاله کودتای سفیدی را علیه قوم ساکت و باشرف ترکتبار به راه انداخته است که بر اساس آن تلاش دارد تا دست به تجزیه و نفاق این قوم بزند. معرفی جانشینان احتمالی برای معاونیت اول از کارهای ناشیانه است. کرسی معاونیت اول، کرسی چپاولگران روشن ما نیست که با غرض‌ورزی‌های قلمی زیر سلطه حاتم بخشی‌ها قرار بگیرد. در این بین لازم به بیانست که مدیران این روزنامه باید بدانند که اوزبیکان اگر خاموشند دلایل بسیاری دارند که از همه مهم‌تر حفظ اوضاع نیم‌بند سیاسی فعلی به نفع صلح با ثبات است. ترکتباران سهم خویش را در به وجود آوردن این حکومت به خوبی می‌دانند. آنها حرمت تک تک آرایی را که به احترام قانون و دموکراسی به صندوق‌ها ریخته‌اند نادیده نمی‌گیرند. ترکتباران در واقع تنها قومی هستند که تجزیه داخلی ندارند و رهبری قوم را به شکل امپراطوری به دست نیاوردند و این رهبری را به شکل اجباری ادامه نخواهند داد… بنابراین بسیار نسنجیده و نابه‌جاست که وارد لایه‌های اعتماد این قوم شده و حسن اعتماد به حکومت و رسانه را از آنها گرفت. این مردم از شایستگی خویش برای ارتقا در رتب حکومتی آگاهند. چه آنجا که حرف از ارتقای نظامی است چه آنجا که ارتقای دیپلوماتیک منظور است. این قوم می‌دانند در اختلافات قومی دیگر اقوام و در کشاکش سهم بردن‌ها، مظلوم واقع شده‌اند. اما حرف اساسی این است که این قوم هیچ‌گاه نخواسته است که با به میان کشیدن این بحث‌ها، دردی بر دردهای دیگر این مردم بیفزاید. ترکتباران با سکوت خویش به اهداف مهمتری می‌اندیشند که همانا رسیدن به مقام پایدار صلح است. اما نباید از یاد برد که این سکوت نه از سر نادانی است و نه از سرناتوانی. کار رسانه انعکاس واقعیت‌های سیاسی است تا دامن زدن به توهم‌های سیاسی. کار رسانه ترمیم است تا تخریب. کار رسانه پیش‌بینی بحران و پیشنهاد راه حل آن است تا ایجاد بحران و مشتعل نگه داشتن آن. احترام به قانون، احترام به مردم، حرف اول و آخر ترکتباران افغانستان است.

داکتر عنایت‌الله بابر فرهمند، رییس دفتر معاونیت اول ریاست‌جمهوری